londyn zabytki-westminster palace

Pałac Westminsterski (ang. Palace of Westminster) – zabytkowy, neogotycki pałac w Londynie, w Wielkiej Brytanii; siedziba brytyjskiej Izby Gmin, Izby Lordów oraz urzędów z nimi związanych; zabytek I klasy od 1970 roku, w 1987 roku wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Jego budowę rozpoczął Knut Wielki w 1016 roku. W XIII wieku stał się politycznym centrum angielskiej państwowości. Do 1512 roku służył jako siedziba monarchy. Od XIII stulecia obradował w nim Parlament. Został przebudowany w XVIII wieku w związku z ustanowieniem Królestwa Wielkiej Brytanii i związanym z tym powiększeniem aparatu administracyjnego. W 1834 roku spłonął w pożarze. Został odbudowany w latach 1840–1870 przez Charlesa Barry’ego przy współpracy z Augustusem Puginem. W latach 1940–1941 ucierpiał podczas nalotów niemieckich. Prace remontowe trwały od 1945 do 1950 roku. W latach 1981–1994 został poddany renowacji. Rozpoczęcie kolejnego gruntownego remontu, połączonego z odnowieniem wnętrz i wymianą instalacji, planowane jest na rok 2020.

Składa się z trzech skrzydeł. Najważniejsze pomieszczenia umiejscowione są w osi centralnej. W samym środku znajduje się Central Lobby, po obu jego stronach, w takiej samej odległości znajdują się sale posiedzeń Izby Lordów (Lords Chamber) oraz Izby Gmin (Commons Chamber). Na północnym krańcu znajduje się wieża Elizabeth Tower, określana również jako Big Ben. W przeciwległej części pałacu wznosi się Victoria Tower, której wierzchołek na wysokości 98,5 metra stanowi najwyższy punkt kompleksu. Według legend w miejscu obecnego Pałacu Westminsterskiego w czasach rzymskich istniała świątynia boga Apollona. Pierwsze budowle, których istnienie potwierdzono, zostały tam wzniesione we wczesnym średniowieczu. Na początku VIII wieku Sasi zbudowali tam kościół poświęcony św. Piotrowi. W X wieku świątynię przekształcono w klasztor benedyktynów i ściśle powiązano z ceremoniałem sprawowania władzy. W 1016 roku król Knut Wielki rozpoczął w jego pobliżu budowę pałacu, kontynuowaną później przez Edwarda Wyznawcę. Samemu władcy obiekt posłużył przede wszystkim do obserwowania postępów budowy wznoszonego również w tym okresieopactwa westminsterskiego. Pomiędzy pałacem a świątynią utworzono wtedy Stary Plac. Obszar, na którym powstała rezydencja, był wówczas wyspą Thorney Island, tworzoną przez dwie odnogi rzeki Tyburn, lewego dopływu Tamizy.

W 1066 roku Wilhelm Zdobywca po swoim zwycięstwie nad Haroldem II w bitwie pod Hastings objął w swoje posiadanie wraz z całą Anglią również i Pałac Westminsterski. W 1097 roku jego syn, Wilhelm II Rudy, rozpoczął budowę Westminster Hall, budynku reprezentacyjnego. Dwa lata później budowla została ukończona, zaś obszar położony na północ od niej nazwano Nowym Placem Pałacowym. W XII wieku obiekt coraz bardziej zyskiwał na znaczeniu względem dotychczasowej siedziby władców angielskich w WinchesterZa organizacją w nim centrum politycznego angielskiej monarchii przemawiało znaczenie religijne i polityczne znajdującego się w jego okolicy opactwa westminsterskiego – miejsca koronacji i pochówku królów, a więc także i legitymizacji ich rządów. Zbudowana przez Wilhelma Zdobywcę Tower of London przegrała konkurencję z Pałacem Westminsterskim ze względu na mniejsze rozmiary i położenie w bezpośrednim sąsiedztwie Londynu, co mogło wpłynąć na słabszą pozycję monarchy w oczach miejskiej biedoty[. Władcy zaczęli więc przenosić do Westminsteru kolejne urzędy i instytucje. Za rządów Henryka II w pałacu urządzono skarbiec, zaś w okresie panowania jego syna, Jana bez Ziemi, przeniesiono do niego siedzibę Sądu Skarbowego (Exchequer). W centrum życia państwowego przekształcił go jednak dopiero Henryk III. Z jego inicjatywy około 1270 roku wzniesiono przy północnej ścianie Westminster Hall budynki przeznaczone Sądowi Skarbowemu. Wewnątrz pałacu swe siedziby znalazły wówczas także Sąd Spraw Pospolitych (Court of Common Pleas) oraz Sąd Ławy Królewskiej (Court of King’s Bench). Z 1245 roku pochodzi pierwsza wzmianka o przechowywaniu tronu królewskiego w Westminster Hall. Ustawiono go na podeście przy południowej ścianie sali. W 1310 roku, za panowania Edwarda II, do pałacu swoją siedzibę przeniosła kancelaria królewska, czyniąc z niego centrum angielskiej państwowośc.